Aspekty prawne wykonywania analizy gruntu – kiedy musimy je wykonać? Budowa domu to poważna inwestycja, która jest wymagająca i to nie tylko pod względem finansowym. Jest to skomplikowany proces i żeby zakończyć go powodzeniem, musimy przemyśleć dużo kwestii. Przede wszystkim warto ułożyć kolejne etapy, dzięki czemu mniej razy zostaniemy zaskoczeni już w trakcie. Załóżmy, że mamy już kupioną działkę.
Czy w takiej sytuacji całość uwagi możemy już skupić na wykopach pod fundamenty? To jeszcze nie jest ten etap. Wcześniej trzeba przeanalizować same parametry działki. Pozwalają na to badania geotechniczne, które będą głównym tematem tego artykułu. Przede wszystkim skupimy się na tym, kiedy trzeba wykonać badania geologiczne. Czy każdy przyszły inwestor musi o nich myśleć?
Co możemy rozumieć jako badania geotechniczne?
Badania geotechniczne stanowią jeden z pierwszych elementów budowy domu. Ich celem jest określenie parametrów gruntu, co pozwoli zdecydować czy można na nim budować dom. Tak naprawdę jedną kwestią jest w ogóle uzyskanie pozwolenia na budowę, ale drugą jest konieczność dobrania odpowiedniego typu fundamentów. Badania geologiczne gruntu są wykonywane przez firmę geologiczną, gdzie pracują przede wszystkim geolodzy i geotechnicy. W pierwszym momencie konieczne jest wykonanie odpowiednich odwiertów geologicznych. Im więcej zostanie ich wykonanych, tym dokładniejsze informacje będzie można uzyskać. Jednak żeby wynik w ogóle mógł być do zaakceptowania, konieczne jest wykonanie co najmniej 3 odwiertów. Najczęściej są one rozmieszczone na rogach przyszłego budynku. Głębokość odwiertów geologicznych jest uzależniona od usadowienia fundamentów budynku. Ze statystycznego punktu widzenia najczęściej potrzebujemy 3 m głębokości w przypadku domów niepodpiwniczonych i około 6 m w przypadku występowania podpiwniczenia. Kolejnym elementem jest wykonanie samej analizy przez firmę geologiczną. To już polega na wykonywaniu badań laboratoryjnych.
Jeśli nie trzeba by było wykonywać badań geotechnicznych, to dlaczego warto?
We wcześniejszym rozdziale przedstawiono sposób, w jaki uzyskiwane są informacje. Pomijając jednak aspekty prawne, dlaczego miałoby to być dla nas istotne? Badania geotechniczne pozwalają określić typ gruntu (zarówno przy powierzchni jak i rozkład typu w zależności od głębokości zalegania warstwy) czy poziom występowania wód gruntowych. Warto zaznaczyć, że ten ostatni parametr jest mocno sezonowy, więc konieczne jest wyznaczenie granic tej strefy. Z punktu widzenia inwestora najważniejsze jest to, że analiza pozwala określić, czy budynek na danym terenie będzie bezpieczny. Co przez to rozumiemy? Badania geologiczne przedstawią takie elementy jak np. grząskość gruntu. Gdy będzie ona zbyt duża, może dojść do zapadania się fundamentów. Rezultatem może być np. pękanie ścian. Nie powinniśmy traktować tego tylko jako obowiązek i to niezależnie od kwestii prawnych. A jak to wygląda od tej strony? W jakiej sytuacji musimy wykonać badania geotechniczne?
Czy musimy wykonać badania geotechniczne?
Badania geotechniczne pozwalają na uzyskanie dużej ilości informacji, ale przymus zawsze jest dobrym motywatorem. Podobnie wygląda to w kwestii analizy różnych właściwości gruntu. Do 29 kwietnia wykonanie badań nie było obowiązkowe (mimo że nadal można było dzięki nim uzyskać informacje na temat gruntu). Od tego czasu zgodnie z prawem konieczne jest wykonanie pewnej analizy, a stopień jej skomplikowania zależy od kategorii geotechnicznej.
Kategorie geotechniczne – ile ich jest, które budowle się do nich kwalifikują i jakie wymogi prawne trzeba spełnić?
Zostały wydzielone 3 klasy. Pierwsza dotyczy przede wszystkim jedno i dwukondygnacyjnych budynków. Ogólnie możemy tutaj skupić niewielkie budowle na ziemi, która prawdopodobnie nie będzie stanowić dużych problemów. Istnieją również kolejne ograniczenia (jak ściany oporowe, rozparcia wykopów czy ich głębokość). Rezultatem jest potrzeba wykonania opinii geotechnicznej. Jest to mniej zaawansowana analiza niż w przypadku kolejnych kategorii. Druga dotyczy budowli, które znajdują się na potencjalnie gorszych warunkach i konieczne jest przeprowadzenie dokładniejszych badań geologicznych. Druga kategoria występuje rzadziej niż pierwsza. Trudniejsze usadowienie wymaga zastosowania innych rozwiązań w związku z głębszym umiejscowieniem fundamentów czy zastosowaniem ścian oporowych, filarów lub przyczółków. W tej sytuacji konieczne jest stworzenie przez firmę geologiczną ilościowej i jakościowej oceny warunków gruntowych. Trzecia kategoria dotyczy bardzo trudnych warunków gruntowych czy bardzo wysokich i skomplikowanych budowli (przede wszystkim wieżowców). Dodatkowym elementem, który może zakwalifikować obiekt do tej klasy, jest usadowienie pomiędzy zabudową miejską. To już nie jest kategoria, która zwykle dotyczy prywatnych inwestorów. Kolejny aspekt zakwalifikowania do tej klasy to budowa wielkich obiektów przemysłowych (np. zapory wodne czy budynki elektrowni). Z punktu widzenia większości osób wystarczająca okazuje się opinia geotechniczna (zgodnie z zakwalifikowaniem do pierwszej kategorii).